Net zoals de g***cide in Gaza, woedt het debat over de rol van onze universiteit erin voort. Koersveranderingen en een harde hand, dit was de aanpak van de universiteit sinds het begin van de bezetting.
Hoe het onmogelijke mogelijk werd
In maart verklaarde Rik Van de Walle dat hij te allen tijde, "wat het advies van de commissie ook weze", hun advies zou opvolgen over de academische banden met Israël. Toen diezelfde commissie begin mei het advies uitsprak om met geen enkele Israëlische instantie nieuwe banden aan te gaan, bleek het vertrouwen in de commissie toch niet vast.
"Na een lang en constructief debat", aldus de rector, werd er na een tussenkomst door Van de Walle in de Raad van Bestuur besloten om het advies van de mensenrechtencommissie links te laten liggen. Dit hield het beleid in stand waarbij partner per partner werd nagegaan of er een kans op mensenrechtenschendingen is. "Een partner is niet verantwoordelijk voor het louter uitvoeren van een problematische wet", zo klonk het.
"Het was makkelijker om met de premier te spreken dan met de rector zelf" - Siska, woordvoerder bezetting
Israëlische universiteiten zijn sterk verbonden aan het zionistisch project. De banden met het leger en wapenfabrikanten zijn institutioneel, en de Israëlische academie speelde een enorme rol in het aantrekken van settlers naar strategische locaties zoals de Naqab/Negev en Oost-Jeruzalem. Tijdens een gesprek met de bezetters benadrukte de rector ook dat het goed is dat het advies van de mensenrechtencommissie niet bindend is en dat de Raad van Bestuur daarover moet kunnen discussiëren.
Tijdens de eerste nacht van de bezetting stuurde de rector om 23u49 een mail om dat beleid te verdedigen. In diezelfde mail beschreef de rector de situatie als een "reactie op de terreur van Hamas". Die reactie is volgens de rector "disproportioneel en gaat gepaard met grootschalige mensenrechtenschendingen". Dit conflict wordt echter meestal bekeken vanuit een grotere historische context, zeggen experts. Niet 7 oktober 2024, maar wel de Nakba in 1948 of de Balfourverklaring in 1917 worden hierbij vaak aangeduid als de start van het conflict.
Bepaalde activisten riskeren een dwangsom van €250
Toen de bezetting een maand aan de gang was, beloofde de rector in zijn tweede gesprek met de bezetters dat de mensenrechtencommissie alle banden opnieuw ging evalueren. Dit gesprek kwam er na de grootschalige actie in het rectoraat. In het advies dat de mensenrechtencommissie in de nacht van 30 op 31 mei uitsprak, pleitte ze om alle institutionele samenwerkingen met Israëlische universiteiten stop te zetten, gezien de context van onweerlegbare oorlogsmisdaden en grootschalige mensenrechtenschendingen. De eisen inwilligen was aanvankelijk onmogelijk, maar na de finale beslissing van de mensenrechtencommissie was de UGent opeens een voortrekker.
Het blijft vaag
Tim Grauls, ACOD-vertegenwoordiger in de Raad van Bestuur, vertelde dat hij pogingen tot repressie heeft ervaren omwille van zijn steun voor de bezetting. Er werden klachten tegen hem ingediend zonder dat hij de mogelijkheid kreeg om te reageren. Grauls laat ons weten dat hem een ruil werd voorgesteld: men zou de klachten laten vallen als hij zijn kritiek tegen de rector en steun voor de bezetting introk. Er werd hem ook aangeraden om gewoonweg uit de Raad te stappen. Hoewel Grauls hier niet van terugdeinst, is hij bang voor het effect op anderen. "Men zoekt mensen individueel. En mensen krijgen op dat vlak schrik om hun nek nog uit te steken", aldus Grauls.
Ook de bezetters hekelen het gebrek aan transparantie. Zo verklaart Siska, een van de woordvoerders van de bezetting, lid van End Fossil: "Het was makkelijker om met de premier te spreken dan de rector zelf." Dit sentiment wordt gedeeld door Gent Students for Palestine: "Met iedere nieuwe ontwikkeling binnen de bezetting, communiceerde de rector met de pers in plaats van met ons."
De 'open dialoog'-houding van de rector is er volgens Siska enkel gekomen wegens de druk die op hem werd gelegd vanuit de beweging en de media. Tegelijk veroordeelt ze de indruk dat de beslissing om de Israëlische banden te verbreken een persoonlijk beslissing zou zijn, terwijl de druk van de beweging, het uiteindelijke oordeel van de mensenrechtencommissie en de Stad Gent erbuiten worden gelaten.
En toen was het genoeg
Voor het incident aan het rectoraat was de rector één keer uitdrukkelijk defensief, toen hij zei dat "beweringen die inhouden dat de UGent mee betrokken is bij mensenrechtenschendingen" ongegrond zijn. Op 17 mei, na de actie aan het rectoraat, sloeg de toon om. "Ernstig vandalisme en materiële schade" waren toegediend. De rector sprak steun uit voor mensen die fysiek of mentaal hadden geleden en sloot zijn mail af met een bezorgde groet.
In een gesprek met studenten werd duidelijk dat de rector vond dat de security gerechtvaardigd was in de keuze om de politie te contacteren voor het hardhandig verwijderen van de studenten uit het rectoraat. Daarnaast legde hij de nadruk op het belang van regels bij het protesteren in een liberale democratie.
Het was duidelijk dat de protesterende studenten hier heel anders naar keken. "Zolang er een koloniale bezetting en een genocide aan de gang zijn, is protest mogelijk, gerechtvaardigd en noodzakelijk", aldus Gent Students for Palestine. Aanvankelijk beaamde de rector de helft van de tijd zijn bezorgdheid over Gaza. Na het incident aan het rectoraat werd de g***cide nog maar twee keer vermeld. Eén keer als mensenrechtenschendingen, één keer als "wat er in Gaza gebeurt".
Op 4 juni was het geduld volledig op. Bemiddelen werd na de opstap van Benhaddou "niet langer zinvol en zelfs onmogelijk" verklaard. In dezelfde mail werd aangekondigd dat examens niet meer in het UFO konden doorgaan, door vandalisme, geweld en overlast. "De toegankelijkheid van het UFO werd nochtans altijd in acht genomen toen mensen acties planden", klinkt het daarover bij de bezetters.
Jeroen Desimpel
Mannen met baarden
Begin juni werd door de universiteit een eenzijdig verzoekschrift ingediend bij de rechtbank. Die besliste dat het UFO niet ontruimd moest worden. De rechter in graad van beroep oordeelde anders. Het arrest van het hof van beroep waarschuwde onder andere voor seksueel grensoverschrijdend gedrag en diefstal. Ook werd er gewag gemaakt van "mannen met baarden die de studenten instructies gaven". Veel bezetters protesteerden anoniem. De activisten die bij naam gekend zijn, riskeren een dwangsom van 250 euro als ze in de toekomst opnieuw gebouwen van de UGent bezetten.
Siska benadrukt dat het geval van seksueel overschrijdend gedrag is veroorzaakt door een individu dat niet bij de bezetting betrokken was, maar is binnengedrongen: "Van zodra de organisaties achter de bezetting op de hoogte waren, is hier tijdig en correct op ingegaan in samenwerking met de security."
Er werd gewag gemaakt van "mannen met baarden de studenten instructies gaven"
Sinds het artikel van Veto gepubliceerd werd, is er nog geen contact geweest tussen de demonstranten en de UGent. "Maar ze zijn nog niet van ons af", aldus Siska. Over verdere acties kon zij nog niets vertellen.
In dit artikel refereren we naar de inval van Gaza met 'g***cide'. 'Genocide' is een juridische term. In afwachting van een uitspraak van het Internationaal Gerechtshof in de zaak die momenteel loopt, springen we dan ook zorgvuldig om met de woordkeuze.
Wel wijzen de tussentijdse vonnissen uit dat er een groot risico bestaat op genocide in Gaza en roept het ICJ Israël op tot een staakt-het-vuren. Datzelfde Hof oordeelde eerder al dat Israël zich schuldig maakt aan apartheid en onwettige bezetting van Palestijnse gebieden.
Binnen dat kader werd gezocht naar een gepaste oplossing. Het kan nog jaren duren tot er een definitieve uitspraak van het ICJ komt, maar in deze kwestie vinden veel redacteurs dat ze geen jaren kunnen wachten om onvoorstelbaar onrecht te benoemen. Daarom werd beslist het gebruik van 'g***cide' toe te laten in Schamper. De schrijfwijze dient om aan te geven dat het ICJ nog geen definitieve beslissing heeft gemaakt. De keuze voor het woord ligt bij de auteur.
Reactie toevoegen