Rik Van de Walle wil gaan voor een derde termijn als rector. Het is dus het uitgelezen moment om eens terug te blikken op het verleden en de balans op te maken. Hoe ziet de stempel eruit die hij op de UGent heeft gedrukt?
Zijn eerste rectorverkiezingen in 2017 verliepen moeizaam – het werd een lange en ingewikkelde kiesstrijd aan de UGent. Pas in de negende stemronde werd Van de Walle verkozen als rector, samen met vicerector Mieke Van Herreweghe. Met de verkiezing kwam een einde aan de langste rectorverkiezing uit de UGent-geschiedenis. Vanaf 1 oktober 2017 trad het duo officieel aan.
Rik Van de Walle als betrouwbare partner en wereldburger
Hij begon zijn eerste ambtstermijn als rector van de UGent met een focus op innovatie en samenwerking. Hij sloot een strategisch partnerschap met Proximus om onderzoek te stimuleren en de kloof tussen de academische wereld en industrie te verkleinen. In 2018 investeerde hij 16 miljoen euro in de renovatie van laboratoria in Kortrijk en nieuwe opleidingen, terwijl de UGent opklom naar de 62ste plaats op de Shanghai Ranking.
Van de Walle maakte zich ook verdienstelijk met het versterken van de onderzoekspositie van de universiteit, onder andere door een startbudget voor nieuwe professoren in te voeren.
Als rector zette Van de Walle veel in op internationalisering
Als rector zette Van de Walle ook veel in op internationalisering. Zo ging hij banden aan met verschillende Amerikaanse Ivy League-universiteiten en zette hij volop in op de UGent Global Campus in Zuid-Korea.
Veel leden van het zelfstandig academisch personeel konden deze initiatieven wel smaken: het zou volgens hen voor meer opportuniteiten gezorgd hebben om grote onderzoeksprojecten binnen te halen. Aan de andere kant kan je de vraag stellen of deze focus op internationalisering de UGent niet te veel afleidt van haar onderwijstaken in Vlaanderen.
Rik Van de Walle als crisismanager en Riktator
Rik Van de Walle zijn rectorschap wordt ook onmiskenbaar gekenmerkt door tal van crises, bijvoorbeeld tijdens de coronapandemie. De UGent ging hierbij vaak een stapje verder dan de opgelegde maatregelen van de overheid, wat niet altijd in goede aarde viel bij de studenten. Dit deed de UGent volgens de rector omdat "we ons beleid uitstippelen op basis van kennis, feiten, data en wetenschappelijk inzicht".
Als we de rectorverkiezingen van 2021 als graadmeter mogen nemen voor het coronabeleid van Van de Walle, ziet het ernaar uit dat de rector toch een vrij groot deel van het personeel en proffen heeft kunnen overtuigen. Enkel het aandeel studenten dat nog voor de rector wou stemmen daalde aanzienlijk tegenover 2017. Vooral het mentaal welzijn van studenten zou volgens sommigen te veel genegeerd zijn door de rector.
Hoewel de coronacrisis na een tijd weer verdween, duurde het niet lang voor er een volgende crisis aankwam. Onder meer door een structurele onderfinanciering vanuit de overheid en inflatie werd het steeds moeilijker voor de UGent om de stijgende energieprijzen te betalen. Hierdoor moest de UGent besparen. De besparingsmaatregelen kwamen er volgens de vakbonden op een autoritaire wijze. Van de Walle zou te weinig samenzitten met de vakbonden en het personeel. Ook studenten waren niet tevreden met de stijgende prijzen in de studentenresto's en homes. Er werd regelmatig geprotesteerd tegen de verschillende besparingsmaatregelen, van de stijgende prijs van de Brugspaghetti tot een mogelijke afschaffing van de Green Office.
Vooral het mentaal welzijn van studenten zou volgens sommigen te veel genegeerd zijn door de rector
Hoewel de rector vaak het doelwit was van deze protesten, kaartte hij vaak zelf aan dat deze besparingen nodig waren omdat de Vlaamse regering haar beloftes inzake financiering niet nakwam. Op 23 oktober 2023 ging hij dan ook met de vakbonden en studenten mee protesteren in Brussel tegen deze onderfinanciering, dezelfde vakbonden en studenten die soms tegen hem protesteerden in Gent. Tijdens het openingscollege politicologie van 2023 ging hij zelfs kort in debat met de partijvoorzitters, wat leidde tot een confrontatie met Tom Van Grieken.
De 'c' in UGent staat voor communicatie
De rest van zijn rectorschap werd overschaduwd door de oorlog in Palestina, die nog steeds de gemoederen beroert aan de UGent. Israëlische wandaden in de Gazastrook gaven een krachtige impuls aan de eisen van de pro-Palestijnse bewegingen, die wilden dat de UGent zich terugtrok uit academische samenwerkingsverbanden met Israëlische instellingen. Van de Walle bleek daar niet zo happig naar. Een dieptepunt in de verstandhoudingen tussen studenten en het rectoraat volgde, wat uiteindelijk uitmondde in de bezetting van het UFO.
De moeizame onderhandelingen met de activisten liepen herhaaldelijk vast, maar het rectoraat beloofde wel dat het de banden gedeeltelijk zou verbreken met enkele Israëlische universiteiten. Daarmee was de kous nog niet af. Lang niet alle eisen waren ingewilligd, en het rectoraat verloor langzaamaan zijn geduld. Meermaals zocht Van de Walle zijn gelijk in de rechtbank, maar die leek hem niet zo gunstig gezind. Het Hof van Beroep ging uiteindelijk toch mee in zijn verhaal, en de activisten moesten in juni 2024 noodgedwongen de bezetting staken, maar Van de Walle zette wel de eerste stappen om de banden met Israël (op z'n minst gedeeltelijk) te verbreken.
Hoewel deze crises soms inhoudelijk redelijk ver van elkaar stonden, was er wel een rode draad in de kritiek: Van de Walle communiceerde te weinig. Het was vaak niet duidelijk waarom bepaalde beslissingen wel of niet genomen werden. De UGent is daarom volgens sommigen minder transparant geworden toen Van de Walle rector was.
Reactie toevoegen