Nieuwsoverzicht februari-maart: (opnieuw) Israël, eugenetica en grensoverschrijdend gedrag

De UGent en Israël: wat nu?

Rector Rik Van de Walle verzond op 3 maart een mail naar de studenten over de stopzetting van de banden tussen de UGent en Israël. Het verslag bestaat uit drie delen: behaalde resultaten, volgende stappen richting boycot en mogelijke nieuwe samenwerkingen. Hij verduidelijkt allereerst dat een samenwerking enkel wordt stopgezet als het betrokken Israëlische bedrijf of instituut als geheel mensenrechten schendt. Daarnaast stelt de UGent zich kritisch op over de deelname van Israël aan het Horizon Project van de Europese Commissie. 

Twee andere samenwerkingen hebben groen licht gekregen van de Commissie Mensenrechten en Dual Use Onderzoek

Er is één nieuwe samenwerkingsovereenkomst getekend met een Israëlisch bedrijf binnen het Horizon Project. Twee andere samenwerkingen hebben groen licht gekregen van de Commissie Mensenrechten en Dual Use Onderzoek, het orgaan van de UGent dat organisaties beoordeelt op mensenrechtenschendingen. Dit gebeurt op basis van VN-principes over mensenrechten en aanbevelingen van de Vlaamse Interuniversitaire Raad.

Rassentheorieën aan de UGent verklaard

Begin maart publiceerde Apache, een progressief blad voor onderzoeksjournalistiek, een artikel over rassentheorieën aan de UGent. Het stuk behandelt het onderzoeksproject 'Het geboorte probleem van het liberalisme' van professor Bouke de Vries. Hij is lid van de onderzoeksgroep Ethiek, Recht en Politiek binnen de faculteit Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen en is medelesgever van het vak Politieke Filosofie in de bacheloropleidingen Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen (eerste bachelor) en Politieke Wetenschappen (tweede bachelor).

Eugenetica draait allereerst in essentie om het aanpassen en verbeteren van de genetische samenstelling van een groep of een deel van de bevolking. Sinds het naziregime en het pseudowetenschappelijke onderzoek naar het arische ras draagt dit domein een zware negatieve connotatie. Het onderzoeksproject bevat bronnen die eugenetische theorieën steunen, zoals Michael Woodley en Craig Willy.

Craig Willy is bovendien aangesteld als vrij doctoraatsonderzoeker aan de UGent en wordt ook in vraag gesteld wegens zijn banden met enkele extreemrechtse organisaties. Hij werd uitgenodigd als expert op een conferentie van het Matthias Corvinus Centre in Brussel en was te gast bij Brussels Signal. Beiden zijn radicaal-rechtse denktanks en nieuwsmedia met connecties met Viktor Orbán.

Tot slot ligt de professor onder vuur vanwege een tekst uit de leerstof van het vak Politieke Filosofie: 'Can Liberalism Last?' van Jonathan Anomaly. Omdat dit een filosoof is die over eugenetica schrijft, is er discussie over de vraag of het geschikt is als lesmateriaal.

Sanctie voor professor bio-ingenieurswetenschappen na tuchtonderzoek

De professor van de faculteit bio-ingenieurswetenschappen die al ruim vijftien jaar van grensoverschrijdend gedrag wordt beschuldigd, krijgt een sanctie van de universitaire tuchtraad. Zijn graad wordt verlaagd van gewoon hoogleraar, de hoogste graad, naar de laagste graad: docent. Dat vinden medewerkers, maar ook rector Van de Walle, een te lichte straf.

De sanctie is het resultaat van een tuchtonderzoek dat in 2022 opgestart werd. In dat jaar bracht een Pano-reportage aan het licht dat de universiteit aanhoudend signalen kreeg over machtsmisbruik door de prof. De eerste klachten zouden al vóór 2010 ingediend zijn. Er kwamen tientallen meldingen over pesterijen, intimidatie, wetenschappelijke fraude en financieel wangedrag binnen. De man zou bijvoorbeeld gedreigd hebben de financiering van doctoraatsstudenten stop te zetten om hen te pesten. Hij zou onderzoeksresultaten aangepast hebben om zijn eigen aanzien te verhogen. Ook zou hij zich verrijkt hebben op kosten van de UGent door persoonlijke uitgaven in te geven als onkosten.

Er kan nog een rechtszaak tegen de prof volgen

Pas in 2019 reageerde de UGent. De man mocht twee jaar lang geen doctoraatsstudenten meer begeleiden en moest zijn uitgaven laten controleren door de vakgroep. In 2021 liepen die sancties al af, en daarbij werd hij in 2020 tot gewoon hoogleraar gepromoveerd. Onvrede met die beslissing en aanhoudende klachten leidden tot de reportage van Pano, waar meer dan twintig doctoraatsstudenten getuigden over het wangedrag van de professor. De UGent startte een tuchtprocedure op. De man kreeg ook meteen een (betaalde) schorsing en campusverbod.

Het resultaat daarvan werd nu dus door rector Van de Walle bekendgemaakt. De professor is volgens de tuchtraad schuldig over de hele lijn. De universiteit verlaagt zijn graad van gewoon hoogleraar naar docent, wat ook een loonsverlaging inhoudt. Medewerkers van de faculteit reageren teleurgesteld. Zij vinden dat de universiteit zwaarder zou moeten optreden. Volgens hen geeft de UGent nu het signaal dat professoren alles mogen. Ook rector Rik Van de Walle vindt dat de man strenger gestraft moet worden. Hij wil het campusverbod verlengen. De juristen van de UGent zullen de zaak verder bekijken en het volledige tuchtdossier wordt bij het parket ingediend. Er kan dus nog een rechtszaak tegen de prof volgen.