Homeopathie of homeomanie?

We hebben een obsessie met antibiotica, en voor elke bijwerking van een pil bestaat er wel een andere pil die je kan slikken. Het is dus misschien niet zo gek dat mensen naar alternatieven grijpen. Een populaire keuze is homeopathie, maar wat is dat precies?

De oorsprong van homeopathie dateert uit 1796 bij de Duitse arts Samuel Hahnemann. Tijdens zijn carrière als arts begon hij regelmatig kinine te nemen. De symptomen die deze stof opwekt, zijn gelijkaardig aan malaria, maar tegelijk milder. Kinine was een gekend medicijn tegen malaria. Hahnemann stelde dat een medicijn dat vergelijkbare symptomen veroorzaakt als een ziekte, diezelfde ziekte ook kan genezen. Zo'n medicatie moet wel extreem verdund worden, anders zou het de symptomen net verergeren. 'Extreem' mag je hier gerust ook in die betekenis opvatten: deze verdunningen zijn chemisch meestal niet te onderscheiden van de stof waarin er opgelost wordt. Vaak is er zelfs niet één molecule van de werkzame stof aanwezig in het eindproduct. Om de geneeskrachtige eigenschappen toch te behouden, wordt er tussen de verdunningen geschud met de oplossing. Zo, geloofde Hahnemann, wordt de geneeskrachtige potentie van de stof overgedragen tussen oplossingen. Er is tot nu toe nog geen wetenschappelijk bewijs dat er inherente geneeskrachtige eigenschappen zijn die zo overgedragen kunnen worden.

Een waterige oplossing voorschotelen en rusten was dus beter dan het lammetje in het Lam Gods nadoen

Less is more

Ondanks de sterke verdunning van de medicijnen, waren de sterfgevallen in homeopathische ziekenhuizen beduidend lager dan in de conventionele ziekenhuizen tijdens de 19e eeuw. Moderne medicatie stond toen nog maar in haar kinderschoenen, waardoor bijvoorbeeld praktijken zoals aderlaten een gangbare kuur waren. Een waterige oplossing voorschotelen en rusten was dus beter dan het lammetje in het Lam Gods nadoen. Terwijl moderne medicatie zich in de loop van de 20e eeuw ontwikkelde, nam de populariteit van homeopathie af. In de jaren 70 keerde het tij en nam de populariteit opnieuw toe. Vandaag de dag wordt homeopathie door velen sceptisch bekeken, maar het blijft een bekend alternatief geneesmiddel. De meningen verschillen wel sterk per land. Zo is homeopathie onderdeel van het nationale gezondheidssysteem in India, terwijl ze in België niet terugbetaald wordt door de sociale zekerheid.

Baat het niet, dan schaadt het niet?

Tot nu toe wijzen alle studies erop dat homeopathie een placebo is. Dit betekent dat het medicijn geen effect heeft. Maar soms worden er ook giftige stoffen zoals belladonna of arseen gebruikt in de bereiding van een zo'n medicijn. Als deze bereiding niet goed wordt uitgevoerd, is het mogelijk dat er een gevaarlijke concentratie van die stof aanwezig blijft. Zo werden er in 2003 meerdere gevallen van arseenvergiftiging gelinkt aan de alternatieve medicatie. Homeopathische bedrijven proberen soms ook orthodoxe medicatie af te schilderen als gevaarlijk of ineffectief, wat mensen kan overtuigen om hun kuren te verkiezen boven een werkzaam alternatief.

Nog geen stemmen

Reactie toevoegen