De UGent heeft, helaas, een nogal negatieve reputatie op het vlak van grensoverschrijdend gedrag (GOG). In dit artikel nemen we de procedures onder de loep.
Definitie grensoverschrijdend gedrag
De UGent definieert grensoverschrijdend gedrag als volgt: "Grensoverschrijdend gedrag omvat elke aantasting van de integriteit van een persoon, waaronder machtsmisbruik, ongewenst seksueel gedrag, geweld en pesterijen." Hierbij wordt sterk de nadruk gelegd op het feit dat grenzen persoonlijk zijn, en dus van individu tot individu verschillen.
In het boek 'Over de schreef' wijst Sofie Avery, zelf onderzoeker aan de UGent, erop dat deze benadering een belangrijke factor van grensoverschrijdend gedrag over het hoofd ziet, namelijk de institutionele en sociale context. Mensen baseren hun eigen definitie van grensoverschrijdend gedrag vaak op universitaire reglementen en deontologische codes. Hierdoor krijgt een instituut, in dit geval de universiteit, een soort 'definitiemacht' die bepaalt wat al dan niet grensoverschrijdend gedrag is. Daarnaast spelen ook verschillende narratieven mee in wie we beschouwen als 'slachtoffer' of 'dader'. Een man wordt vaker gezien als 'dader' en een student vaker als 'slachtoffer'.
Als je wil dat de UGent overgaat tot sancties tegenover de pleger van het grensoverschrijdend gedrag, dan is je enige optie dat je zelf contact opneemt met de rector
Hierdoor kan het dus zijn dat iemand zijn persoonlijke grenzen worden overschreden, maar dat dit door de grotere sociale en institutionele context toch niet wordt gezien als grensoverschrijdend gedrag.
Het Trustpunt
Wat nu als je slachtoffer bent van grensoverschrijdend gedrag aan de UGent? Dan kan je het Trustpunt contacteren, een team van vertrouwenspersonen. Die vertrouwenspersonen hebben een arsenaal aan bevoegdheden. Ze kunnen je ondersteuning bieden indien je zelf actie wil ondernemen, ze kunnen in gesprek gaan met een andere persoon binnen de organisatie, ze kunnen bemiddelen bij een conflict en ze kunnen jou doorverwijzen naar interne hulp, externe hulp of zorg. Deze gesprekken blijven vertrouwelijk en er zal enkel actie ondernomen worden met jouw toestemming.
Ze kunnen echter geen tuchtprocedure opstarten voor jou. Als je wil dat de UGent overgaat tot sancties tegenover de pleger van het grensoverschrijdend gedrag, dan moet je zelf contact opnemen met de rector. Die zal dan beslissen of er een tuchtprocedure wordt opgestart.
Ontslag en afzetting zijn geen potentiële straffen, behalve als het feit een strafrechtelijk misdrijf uitmaakt
Aan Arteveldehogeschool is de procedure anders. Vertrouwenspersoon Griet Pennewaert laat weten dat er per melder wordt nagegaan welke ondersteuning nodig is. Het grootste verschil hier is echter de bevoegdheid om een tuchtprocedure aan te spannen. Aan Artevelde kan de vertrouwenspersoon zelf de tuchtinstantie op de hoogte brengen van de feiten. Dit kan wanneer er meerdere meldingen zijn gemaakt over eenzelfde persoon. Hierbij worden enkel gegevens doorgegeven die het tuchtorgaan toelaten om te beslissen of het al dan niet een tuchtonderzoek wil opstarten. De gegevens blijven daarbij dus nog steeds strikt vertrouwelijk.
Het voordeel bij het systeem van Artevelde is dat je als slachtoffer niet zelf een tuchtprocedure moet opstarten. Je moet je dus ook geen zorgen maken dat de pleger van het grensoverschrijdend gedrag jou persoonlijk komt intimideren. Het is immers de vertrouwenspersoon die de procedure start en de gegevens blijven vertrouwelijk. Het slachtoffer kan zich daarbij volledig focussen op zijn eigen herstel, in plaats van allerlei jurdische en technische zaken.
De tuchtprocedure
Het officiële tuchtreglement van de UGent zet de krijtlijnen uit voor de procedure aan onze alma mater. Nog voor de tuchtprocedure wordt opgestart, zal de rector een onderzoek voeren. Na de kennisname van de feiten heeft de rector zes maanden om de zaak al dan niet te verwijzen naar de tuchtraad. De tuchtorganen zullen verdere onderzoeksmaatregelen nemen, zoals het horen van de klager en getuigen. Hiervan wordt dan een verslag gemaakt voor in het tuchtdossier. Na het horen van het betrokken personeelslid, de eventuele klager en getuigen, en na het nemen van alle onderzoeksmaatregelen die nodig worden geacht, neemt de Tuchtraad op gemotiveerde wijze de tuchtbeslissing. Deze beslissing is onmiddellijk uitvoerbaar. Afhankelijk van de beslissing volgt de tuchtstraf. Die kan variëren van schorsing en berisping tot terugzetting in graad. Ontslag en afzetting zijn geen potentiële straffen, behalve als het feit een strafrechtelijk misdrijf uitmaakt.
Sinds kort moet de samenstelling van de tuchtorganen voor de meerderheid bestaan uit leden van buiten de UGent. Op navraag heeft Schamper documenten ontvangen waaruit blijkt dat op 4 maart oproepbrieven zijn verstuurd naar verschillende maatschappelijke organisaties, die nu tot 7 april hebben om te reageren. Het gaat om veertig instellingen, waaronder het Vlaams Mensenrechteninstituut. Uiteindelijk wil de UGent een pool van een twintigtal externe leden samenstellen. In de oproep staat onder meer dat een kandidaat geen banden mag hebben met de UGent en geen strafblad mag hebben.
Het voordeel van externe leden in tuchtorganen is dat de organen zo minder invloed ondervinden van de machtsverhoudingen binnen hun eigen instelling. Als tuchtorganen namelijk volledig bestaan uit interne leden van de UGent zelf, kunnen mensen binnen de UGent makkelijker hun macht misbruiken om het oordeel van de tuchtorganen te beïnvloeden.
De verandering van deze tuchtorganen had al eerder moeten gebeuren, maar de vertraging heeft volgens de UGent "te maken met personeelstekort en een voortdurende stroom aan even dringend af te handelen zaken". De wijzigingen zullen worden doorgevoerd zodra de nominatieve samenstelling van de tuchtorganen voltooid is.
Reactie toevoegen