Psychedelica zijn al jarenlang aanwezig in verschillende culturen. Voor sommigen zijn deze middelen heilig, anderen stellen het gebruik ervan gelijk met moreel verval. Hoe werken deze drugs en wat is hun plaats in de maatschappij?
Wat onderscheidt psychedelica van andere drugs?
De term 'drugs' valt uiteen in drie categorieën: naast psychedelica zijn er ook de stimulerende stoffen (zoals cocaïne) en verdovende stoffen (zoals marihuana). Deze verdeling is gebaseerd op het onderscheid tussen de verschillende receptoren in de hersenen die een drug prikkelt. Hallucinogene drugs spelen bijvoorbeeld voornamelijk in op de serotoninereceptoren.
Een ander populair onderscheid is het verschil tussen softdrugs en harddrugs, gebaseerd op hoe verslavend een middel is. De lijn tussen medicatie en drugs is soms zeer arbitrair: zo verdwijnt er geregeld anesthetica uit de medicijnkastjes van campus Merelbeke en vindt marihuana stilaan haar weg naar alternatieve pijnbestrijding en psychiatrische zorg.
Paddo's door de eeuwen heen
In een ver verleden werden drugs gewoon bij de apotheker verkocht. Voel je je wat pips? Hier, neem een pilletje speed! Slapen de kinderen niet goed? Geef ze een lepeltje huisgemaakt cocaïne-en-wijn-medicijn! (Echt waar, het heet Marianiwijn en Paus Leo XIII kon niet zonder.) Nog lang voor wij hier onze eerste joint opstaken, werd de heilige plant Peyote al door de inheemse volken van Zuid-Amerika gegeten, aangezien die de actieve stof mescaline bevat en hallucinogene effecten induceert. Deze plant was later de inspiratiebron voor xtc, de eerste synthetische drug.
Slapen de kinderen niet goed? Geef ze een lepeltje huisgemaakt cocaïne-en-wijn-medicijn!
Ook het meer bekende psilocine uit de Psilocybe, de zogenaamde 'paddo', werd lang heilig gewaand in Zuid-Amerika en Europa. Paddo's laten je hallucineren, maar zijn nog steeds een stuk minder sterk dan lysterginezuur (lsd). Lsd-25 komt voor in moederkoren, een schimmel op bedorven granen, en werd ooit gebruikt om bevallingen in te leiden. Wat je nu bij je feestapotheker krijgt, is een synthetisch equivalent, maar de eerste die de natuurlijke actieve stof uit paddo's en moederkoren haalde was Albert Hoffman. Hij staat vooral bekend om het persoonlijk gebruik van de stoffen waarmee hij experimenteerde. De ontdekking van lsd was reeds het 25ste experiment in zijn reeks. Daarnaast bestaan ook nog de psychedelica ketamine en lachgas, modernere drugs.
Drugs + hersenen = appelmoes?
Drugs worden vaak over dezelfde kam geschoren, terwijl er qua veiligheid grote verschillen zijn. Uiteraard kan druggebruik je lichaam schaden, zeker als de middelen gemengd zijn met andere stoffen waar je als gebruiker niets van afweet. Psychedelische drugs zijn over het algemeen veiliger en minder verslavend dan verdovende of opwekkende drugs. Dat wil niet zeggen dat er geen negatieve gevolgen kunnen zijn: lsd kan bijvoorbeeld leiden tot schizofrenie of hersenschade, wat niet mag verbazen, aangezien het zo'n krachtig psychedelicum is. Bij ketamine, paddo's en truffels is het niet ongehoord een zogenaamde 'bad trip' te hebben, waarbij je je bang en verdrietig voelt. Dit kan vermeden worden door kleinere dosissen te consumeren en enkel te trippen wanneer je je goed voelt. Bij paddo's en de zusterdrug truffels kan je je ervaring verzachten door snelle suikers te eten. Tip voor wie graag psychedelica wil nemen: zorg ervoor dat je niet alleen bent en dat je je in een veilige en aangename omgeving bevindt.
Een illegaal goedje of het nieuwste geneesmiddel?
Jammer voor degenen die graag eens een duikje in deze wereld zouden willen nemen: de verkoop, aankoop en invoer van deze 'tripmiddelen' zijn illegaal. Het gebruik ervan dus indirect ook. Je occasioneel eens verdiepen in de ervaring kan je een gevangenisstraf van 3 maanden tot 5 jaren en/of een boete tussen 1000 en 100.000 euro opleveren.
Anderzijds is er wel een tegenbeweging aan de gang op Europees niveau. Zo pleit Théo van Psychedelicare.eu bijvoorbeeld voor de regulering van psychedelica in een therapeutische context. De motivatie voor dit project ligt bij de gebrekkige werking van bestaande behandelingen. Dit voorstel is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek dat zou beamen dat deze middelen effectief zijn bij het behandelen van onder andere PTSS, depressie, OCD en verslavingsproblematieken. Datzelfde onderzoek erkent echter de nood aan meer kennis over de effecten van deze middelen.
Mensen lijken nu op een recreatieve wijze naar psychedelica te grijpen, in een poging tot controle
Controle terugkrijgen of verliezen?
In het hedendaagse discours is er duidelijk meer ruimte voor progressieve standpunten rond het gebruik van psychedelische drugs. Vooral de mogelijkheid om aan de realiteit te ontsnappen trok mensen initieel aan. Dimitrios Liokaftos, een onderzoeker bij het Instituut van Volksgezondheid in het Verenigd Koninkrijk, verduidelijkt hoe de evoluerende maatschappij de context van gebruik verandert. Mensen lijken nu op een recreatieve wijze naar psychedelica te grijpen, in een poging tot controle.
Liokaftos stelt dat de populariteit van het fenomeen microdosing, waarbij iemand regelmatig een beperkte hoeveelheid drugs gebruikt en geen bijwerkingen ervaart, gelinkt kan worden aan een maatschappelijke verschuiving. De populariteit van microdosing wordt in de hand gewerkt door de notie dat je cognitieve verbeteringen zou ervaren bij de beperkte consumptie van geestverruimende middelen. Dit idee lijkt een brede groep aan te spreken, maar van democratisering is geen sprake. Eerder in de geschiedenis was het gebruik van psychedelica misschien gelinkt aan de strijd voor solidariteit en verandering, nu ligt de focus vooral op het individu.
Reactie toevoegen