Binnenkort mogen we bij de UGent weer gaan stemmen voor een (nieuwe) rector voor de komende vier jaar. Hoe werken die rectorverkiezingen eigenlijk?
Wat doet een rector?
De rector zet de grote lijnen neer, maar heeft niet alle beslissingsmacht. De rector moet namelijk beroep doen op de Raad van Bestuur (RvB) om zijn beleid uit te voeren. In de Raad van Bestuur van de UGent zitten verschillende belangengroepen van de universiteit, zoals de vakbonden, studenten, professoren, en personeelsleden, maar ook vertegenwoordigers van de Vlaamse Regering. Een rector moet deze verschillende belangen dus goed kunnen balanceren.
Als Rik Van de Walle zou winnen, zou hij de eerste rector zijn die drie termijnen na elkaar aan de macht is
Wie mag er stemmen?
Het kiescollege, de mensen die mogen stemmen, bestaat uit vier groepen: het zelfstandig academisch personeel (ZAP), het assisterend academisch personeel (AAP), het administratief en technisch personeel (ATP) en studenten. Studenten hebben dus inspraak in wie de rector wordt.
Rectorverkiezingen vinden om de vier jaar plaats. De huidige rector, Rik Van de Walle, zal zijn beleid van de afgelopen acht jaar moeten verdedigen. Tot nu toe heeft enkel Petra De Sutter zich opgegeven als tegenkandidaat, maar de uiterste deadline voor het indienen van een kandidatuur ligt pas op 7 april. Als Rik Van de Walle zou winnen, zou hij de eerste rector zijn die drie termijnen na elkaar aan de macht is.
Wanneer stemmen we?
Je kan stemmen voor de eerste verkiezingsronde op 29 april vanaf 8 uur tot en met 30 april tegen 12 uur. De resultaten van de eerste verkiezingsronde worden op 30 april bekendgemaakt.
Hoe win je de verkiezingen?
Een termijn als rector in de wacht slepen is allesbehalve vanzelfsprekend. Zelfs met slechts één kandidaat-duo kan het meerdere stemrondes duren voor zij effectief verkozen worden. Daarnaast ligt het pad naar het rectoraat potdicht zonder een meerderheid bij de ZAP-kiezersgroep; onder geen beding kan iemand rector worden zonder hun steun.
Er zijn verschillende procedures naargelang het aantal kandidatenduo's. Bij twee kandidatenduo's, het huidige scenario, moet een duo in een eerste stemronde een gewone meerderheid zien te halen bij drie van de vier kiezersgroepen.
Indien geen enkel paar hierin slaagt, zal dat duo met het hoogste aantal stemmen binnen de ZAP-kiezersgroep naar een tweede stemronde gaan, waar dezelfde procedure geldt als bij het scenario met slechts één kandidaat-duo. Als zij geen drie van de vier kiezersgroepen achter zich krijgen in de tweede ronde komt er nog een derde ronde, waar zij nog eens kunnen proberen om drie van de vier groepen voor zich te winnen, of met twee kiezersgroepen een stemmenpercentage van 50% te halen, over de groepen heen.
De vraag is natuurlijk in hoeverre Petra De Sutter erin zal slagen om de verschillende groepen aan de UGent te overtuigen
Als er meer dan twee kandidatenduo's zijn, is de overwinning voor het paar dat drie van de vier kiezersgroepen achter zich heeft staan in de eerste ronde. Indien niemand hierin slaagt, zullen twee duo's aan de hand van hun aantal stemmen binnen de ZAP-kiezersgroep naar een tweede stemronde gaan, waar ze opnieuw moeten proberen een gewone meerderheid te halen binnen drie kiezersgroepen. Lukt dit hen (alweer) niet, gaat dat duo met het hoogste aantal stemmen onder de ZAP'ers door naar de derde en laatste stemronde, waar het laatste duo dezelfde procedure doorloopt als bij de laatste rondes van de andere scenario's.
Belangrijk om te weten is dus dat het hier niet bij die twee of drie stemrondes hoeft te blijven; als er nog steeds geen winnaar uit de bus is gekomen bij de laatste stemronde kan de Raad van Bestuur in elk scenario een nieuwe cyclus opstarten: de verkiezing van de huidige rector in 2017 besloeg maar liefst negen stemrondes.
Vorige rectorverkiezingen
Tijdens de rectorverkiezingen in 2017, won Rik Van de Walle met een meerderheid in elke groep: 74,88% bij de professoren, 72,26% bij de assistenten, 77,20% bij het ATP en 55,43% bij studenten.
Bij de vorige verkiezingen in 2021 won de huidige rector met een percentage van ongeveer 80% van de stemmen bij alle categorieën, behalve bij de studenten. Bij de studenten kon hij slechts 37,7% overtuigen. Het is belangrijk om hierbij te vermelden dat er geen tegenkandidaten waren. Frustraties over het toenmalige coronabeleid en de communicatie van de UGent speelden waarschijnlijk mee in de lage score bij studenten.
De context is natuurlijk veranderd sinds 2021. Er is weliswaar geen coronacrisis meer, maar er is nu wel voor het eerst sinds 2017 een tegenkandidaat: Petra De Sutter. De vraag is natuurlijk in hoeverre zij erin zal slagen om de verschillende groepen aan de UGent te overtuigen.
Reactie toevoegen